Kalendar' nablyudatelya na oktyabr' 2016 goda
1.10.2016 7:35 | Aleksandr Kozlovskii

Ocherednoi vypusk ezhemesyachnika Kalendar' nablyudatelya rasskazhet ob osnovnyh yavleniyah mesyaca, dostupnyh dlya nablyudenii nevooruzhennym glazom i lyubitel'skimi opticheskimi sredstvami....

• >> Kalendar' nablyudatelya na oktyabr' 2016 goda   (Aleksandr Kozlovskii, 1.10.2016 7:35, 24.5 KBait, otvetov: 2) Uvazhaemye lyubiteli astronomii! Kalendar' nablyudatelya na oktyabr' 2016 goda + karty putei komet i asteroidov i pokrytii - ocherednoi vypusk ezhemesyachnogo periodicheskogo izdaniya dlya lyubitelei astronomii. V nem privoditsya informaciya o planetah, kometah, asteroidah, peremennyh zvezdah i astronomicheskih yavleniyah mesyaca. Podrobno opisyvayutsya yavleniya v sisteme chetyreh bol'shih sputnikov Yupitera. Imeyutsya karty dlya poiskov komet i asteroidov. Chtoby vsegda imet' pri sebe svedeniya o nebesnyh telah i osnovnyh yavleniyah mesyaca, skachaite arhivnyi fail KN i raspechataite ego na printere, libo prosmatrivaite na vashem mobil'nom ustroistve.

  Svedeniya o drugih astronomicheskih yavleniyah goda v Astronomicheskom kalendare na 2016 god

  Veb-versiya Astronomicheskogo kalendarya na 2016 god na na saite Sergeya Gur'yanova

  Svedeniya o drugih astronomicheskih yavleniyah na bolee dlitel'nyi period v Kratkom Astronomicheskom kalendare na 2016 - 2050 gody i Kratkom Astronomicheskom kalendare na 2051 - 2200 gody

  Dopolnitel'ne svedeniya - v teme Astronomicheskii kalendar' na Astroforume http://www.astronomy.ru/forum/index.php/topic,19722.1260.html Bolee podrobnoe osveshenie blizkih yavlenii v Astronomicheskoi nedele na http://www.astronet.ru/

  OBZOR MESYaCA

  Izbrannye astronomicheskie sobytiya mesyaca (vremya moskovskoe):

                                                                     
  1 oktyabrya - novolunie,                 
  3 oktyabrya - dolgoperiodicheskaya peremennaya zvezda R Devy bliz maksimuma bleska (6m),                 
  4 oktyabrya - Luna v apogee,             
  8 oktyabrya - meteornyi potok Drakonidy v maksimume deistviya,           
  9 oktyabrya - Luna v faze pervoi chetverti,                 
  11 oktyabrya - Merkurii prohodit v graduse severnee Yupitera,                 
  12 oktyabrya - pokrytie asteroidom Metida (6) zvezdy HIP45826 (7,4m) pri vidimosti                
  na yuge Rossii i SNG,                 
  13 oktyabrya - pokrytie Lunoi (F= 0,87) planety Neptun pri vidimosti na Chukotke i v                
  Severnoi Amerike,                 
  13 oktyabrya - dolgoperiodicheskaya peremennaya zvezda R Gidry bliz maksimuma bleska (3,5m),                 
  15 oktyabrya - Uran v protivostoyanii s Solncem,                 
  16 oktyabrya - polnolunie (samaya bol'shaya Luna!),                 
  17 oktyabrya - Luna v perigee,                 
  19 oktyabrya - pokrytie Lunoi (F= 0,86) zvezdy Al'debaran pri vidimosti v Severnoi                
  Amerike i Afrike,                 
  21 oktyabrya - Merkurii prohodit v 3 gradusah severnee Spiki,                 
  21 oktyabrya - maksimum deistviya meteornogo potoka Orionidy,                 
  22 oktyabrya - asteroid Cerera v protivostoyanii s Solncem,                 
  22 oktyabrya - Luna v faze poslednei chetverti,                 
  23 oktyabrya - asteroid Mel'pomena v protivostoyanii s Solncem,                 
  26 oktyabrya - Venera prohodit v 3 gradusah severnee Antaresa,                 
  27 oktyabrya - Merkurii v verhnem soedinenii s Solncem,                 
  30 oktyabrya - Venera prohodit v 3 gradusah yuzhnee Saturna,                 
  30 oktyabrya - novolunie,                 
  31 oktyabrya - Luna v apogee.                            
                                                                
  

  Obzornoe puteshestvie po zvezdnomu nebu oktyabrya v zhurnale Nebosvod za oktyabr' 2009 goda (http://astronet.ru/db/msg/1236479 ).

  Solnce dvizhetsya po sozvezdiyu Devy do konca mesyaca, a nablyudat' ego poverhnost' mozhno v lyuboi teleskop. Osobenno interesno nablyudat' Solnce na voshode ili zahode. Otnositel'no teplaya pogoda oktyabrya sozdaet komfortnye usloviya dlya provedeniya u teleskopa vsei nochi, dlyasheisya bolee polusutok. Dolgota dnya za mesyac umen'shaetsya s 11 chasov 34 minut do 09 chasov 17 minut. Eti dannye spravedlivy dlya shiroty Moskvy, gde poludennaya vysota Solnca umen'shitsya za mesyac ot 30 do 19 gradusov. Oktyabr' - odin iz blagopriyatnyh mesyacev dlya nablyudenii dnevnogo svetila. No nuzhno pomnit', chto vizual'noe izuchenie Solnca v teleskop ili drugie opticheskie pribory nuzhno provodit' obyazatel'no (!!) s primeneniem solnechnogo fil'tra (rekomendacii po nablyudeniyu Solnca imeyutsya v zhurnale Nebosvod http://astronet.ru/db/msg/1222232 ).

  Luna nachnet dvizhenie po oktyabr'skomu nebu pri faze novoluniya v sozvezdii Devy. Vecherom sleduyushego dnya tonchaishii serp sblizitsya so Spikoi, no usloviya dlya nablyudenii etogo soedineniya v srednih i severnyh shirotah daleki ot blagopriyatnyh. Uvelichiv fazu do 0,05 molodoi mesyac 3 oktyabrya pereidet v sozvezdie Vesov. Zdes' lunnyi serp proidet severnee Venery bliz al'fa Vesov pri faze okolo 0,1. V sozvezdii Vesov Luna zaderzhitsya do 5 oktyabrya, kogda pri faze okolo 0,2 posetit sozvezdie Skorpiona. Posle polunochi 6 oktyabrya rastushii serp pereidet v sozvezdie Zmeenosca, gde proidet severnee Antaresa i Saturna. V eti dni lunnyi serp nablyudaetsya po vecheram nizko nad gorizontom, a severnee 72 paralleli ne voshodit voobshe. 7 oktyabrya pri faze 0,35 Luna vstupit v sozvezdie Strel'ca, i sovershit po nemu puteshestvie do 10 oktyabrya, prinyav zdes' fazu pervoi chetverti (9 oktyabrya). 8 oktyabrya lunnyi serp proidet severnee Marsa pri faze 0,43. Sozvezdie Kozeroga lunnyi oval preodoleet za dva dnya, i pereidet v sozvezdie Vodoleya 12 oktyabrya uzhe pri faze okolo 0,8. Uvelichivaya den' oto dnya vysotu nad gorizontom, nochnoe svetilo 13 oktyabrya pokroet Neptun pri vidimosti v Severnoi Amerike i na Chukotke. Prodolzhiv put', yarkii lunnyi disk pereidet v sozvezdie Ryb 14 oktyabrya, a 16 oktyabrya sblizitsya s Uranom, prinyav fazu polnoluniya s samymi bol'shimi vidimymi razmerami za mesyac! Zaidya v noch' s 17 na 18 oktyabrya v sozvezdie Kita, polnaya Luna pereidet v sozvezdie Ovna, no probudet zdes' nedolgo i v etot zhe den' (18 oktyabrya) pereidet v sozvezdie Tel'ca pri faze 0,94. Zdes' lunnyi oval 19 oktyabrya v ocherednoi raz pokroet Al'debaran pri faze 0,86 i prodolzhit put' do granicy s sozvezdie Oriona, kotorogo dostignet 20 oktyabrya pri faze 0,75. V eti dni nochnoe svetilo nahoditsya na naibol'shei vysote nad gorizontom. V sozvezdii Bliznecov Luna provedet 21 i 22 oktyabrya, a zatem pereidet v sozvezdie Raka pri faze poslednei chetverti. Zdes' stareyushii mesyac probudet do 24 oktyabrya, yavlyayas' ukrasheniem utrennego neba. Pri faze 0,35 Luna pereidet v sozvezdie L'va, gde sblizitsya s Regulom, proidya yuzhnee ego. 27 oktyabrya tonkii serp (F= 0,12) dostignet sozvezdiya Devy, gde 28 oktyabrya proidet severnee Yupitera, a 29 oktyabrya - severnee Spiki. 30 oktyabrya Luna primet fazu novoluniya i pereidet v sozvezdie Vesov, gde zakonchit svoi put' po oktyabr'skomu nebu.

  Bol'shie planety Solnechnoi sistemy. Merkurii peremeshaetsya v odnom napravlenii s Solncem po sozvezdiyu L'va do 2 oktyabrya, perehodya zatem v sozvezdie Devy, a 29 oktyabrya vstupaet v sozvezdie Vesov. Planeta nablyudaetsya u vostochnogo gorizonta na fone utrennei zari, v nachale mesyaca nahodyas' bliz utrennei elongacii (17 gradusov). Zatem Merkurii umen'shaet uglovoe rasstoyanie ot Solnca i k seredine oktyabrya skryvaetsya v luchah voshodyashego Solnca. Vidimyi diametr bystroi planety v techenie mesyaca umen'shaetsya ot 7 do 5 uglovyh sekund pri uvelichivayushemsya bleske ot -0,7m do -1,4 m. Faza uvelichivaetsya ot 0,7 do 1,0, t.e. Merkurii predstavlyaet iz sebya oval, prevrashayushiisya v disk (pri nablyudenii v teleskop). 27 oktyabrya planeta proidet verhnee soedinenie s Solncem. V mae Merkurii proshel po disku Solnca, a sleduyushee prohozhdenie sostoitsya 11 noyabrya 2019 goda.

  Venera dvizhetsya v odnom napravlenii s Solncem po sozvezdiyu Vesov, a 17 oktyabrya perehodit v sozvezdie Skorpiona, a 24 oktyabrya - v sozvezdie Zmeenosca, gde provedet ostatok opisyvaemogo perioda. Vechernyaya Zvezda postepenno uvelichivaet uglovoe udalenie k vostoku ot Solnca, i k koncu mesyaca elongaciya Venery dostignet 37 gradusov. Planeta vidna na vechernem nebe u zapadnogo gorizonta. Vidimyi diametr Venery sostavlyaet 12 - 14 uglovyh sekund, a faza umen'shaetsya ot 0,85 do 0,78 pri bleske okolo -4m.

  Mars peremeshaetsya v odnom napravlenii s Solncem po sozvezdiyu Strel'ca. Planeta nablyudaetsya v vechernee vremya nad yuzhnym i yugo-zapadnym gorizontom okolo treh chasov. Blesk planety snizhaetsya ot +0,1m do +0,4m, a vidimyi diametr umen'shaetsya ot 8,7 do 7,5 sekund dugi. Mars postepenno udalyaetsya ot Zemli, a sleduyushaya vozmozhnost' uvidet' planetu vblizi protivostoyaniya poyavitsya tol'ko cherez dva goda. Detali na poverhnosti planety (krupnye) vizual'no mozhno nablyudat' v instrument s diametrom ob'ektiva ot 60 mm, i, krome etogo, fotograficheskim sposobom s posleduyushei obrabotkoi na komp'yutere.

  Yupiter peremeshaetsya v odnom napravlenii s Solncem po sozvezdiyu Devy. Gazovyi gigant v nachale mesyaca ne viden, a so vtoroi nedeli oktyabrya poyavlyaetsya na fone utrennei zari, bystro uvelichivaya prodolzhitel'nost' vidimosti do polutora chasov k koncu opisyvaemogo perioda. Uglovoi diametr samoi bol'shoi planety Solnechnoi sistemy sostavlyaet okolo 30,5 uglovyh sekund pri bleske okolo -1,7m. Disk planety v periody vidimosti razlichim dazhe v binokl', a v nebol'shoi teleskop na poverhnosti vidny polosy i drugie detali. Chetyre bol'shih sputnika vidny uzhe v binokl', a v teleskop v usloviyah horoshei vidimosti mozhno nablyudat' teni ot sputnikov na diske planety. Svedeniya o konfiguraciyah sputnikov - v dannom KN.

  Saturn peremeshaetsya v odnom napravlenii s Solncem po sozvezdiyu Zmeenosca. Nablyudat' okol'covannuyu planetu mozhno v vechernee vremya (okolo chasa) nad yugo-zapadnym gorizontom. Blesk planety sostavlyaet +0,5m pri vidimom diametre, imeyushim znachenie okolo 15,5 sekund dugi. V nebol'shoi teleskop mozhno nablyudat' kol'co i sputnik Titan, a takzhe nekotorye drugie naibolee yarkie sputniki. Vidimye razmery kol'ca planety sostavlyayut v srednem 40h16 pri naklone k nablyudatelyu 26 gradusov.

  Uran (5,9m, 3,4 ugl. sek..) peremeshaetsya popyatno po sozvezdiyu Ryb (bliz zvezdy dzeta Psc s bleskom 5,2m). Planeta vidna vsyu noch', t.k. v seredine mesyaca vstupaet v protivostoyanie s Solncem. Uran, vrashayushiisya na boku, legko obnaruzhivaetsya pri pomoshi binoklya i poiskovyh kart, a razglyadet' disk Urana pomozhet teleskop ot 80 mm v diametre s uvelicheniem bolee 80 krat i prozrachnoe nebo. Nevooruzhennym glazom planetu mozhno uvidet' v periody novolunii na temnom chistom nebe, i takaya vozmozhnost' predstavitsya v nachale i v konce mesyaca (bliz novoluniya). Sputniki Urana imeyut blesk slabee 13m.

  Neptun (7,9m, 2,3 ugl. sek.) dvizhetsya popyatno po sozvezdiyu Vodoleya bliz zvezdy lyambda Aqr (3,7m). Planeta vidna vecherom i noch'yu, a luchshie usloviya dlya ee nablyudenii budut do polunochi. Dlya poiskov planety ponadobitsya binokl' i zvezdnye karty Astronomicheskom kalendare na 2016 god, a disk razlichim v teleskop ot 100 mm v diametre s uvelicheniem bolee 100 krat (pri prozrachnom nebe). Fotograficheskim putem Neptun mozhno zapechatlet' samym prostym fotoapparatom (dazhe nepodvizhnym) s vyderzhkoi snimka okolo 10 sekund. Sputniki Neptuna imeyut blesk slabee 13m.

  Iz komet, vidimyh v oktyabre s territorii nashei strany, raschetnyi blesk okolo 12m budut imet', po krainei mere, dve komety: P/Tempel (9P) i C/2016 R3 Borisov. Kometa P/Tempel (9P) medlenno peremeshaetsya po sozvezdiyam Skorpiona, Zmeenosca i Strel'ca. Blesk komety sostavlyaet okolo 12m. Nebesnaya strannica C/2016 R3 Borisov peremeshaetsya po sozvezdiyam Volos Veroniki, Devy i Vesov (blesk okolo 12m). Usloviya nablyudenii obeih komet daleki ot blagopriyatnyh. Pozdravlyaem Gennadiya Borisova s otkrytiem novoi komety! Podrobnye svedeniya o drugih kometah mesyaca (s kartami i prognozami bleska) imeyutsya na http://aerith.net/comet/weekly/current.html , a rezul'taty nablyudenii - na http://cometbase.net/ .

  Sredi asteroidov samymi yarkimi v oktyabre budut Vesta (7,8m), Cerera (7,4m), dostigayushaya protivostoyaniya 22 oktyabrya, a takzhe Mel'pomena (7,8m), dostigayushaya protivostoyaniya 23 oktyabrya. Vesta dvizhetsya po sozvezdiyu Bliznecov i Raka, a Cerera i Mel'pomena - po sozvezdiyu Kita. Vsego v oktyabre blesk 10m prevysyat shest' asteroidov. Karty putei etih i drugih asteroidov (komet) dany v prilozhenii k KN (fail mapkn102016.pdf). Svedeniya o pokrytiyah zvezd asteroidami na http://asteroidoccultation.com/IndexAll.htm .