Astronomicheskaya nedelya s 4 po 10 oktyabrya 2010 goda
1.10.2010 11:32 | Aleksandr Kozlovskii
Osnovnym yavleniem nedeli budet maksimum deistviya meteornogo potoka Drakonidy. Eto periodicheskii potok, davshii za poslednee stoletie dva korotkih vpechatlyayushih shtorma v 1933 i 1946 gg., a takzhe vspleski (ZHRs ~ 20 500+) v nekotorye drugie gody. Obychno takie vspleski proishodili vokrug perigeliev roditel'skoi komety potoka, 21P/Dzhakobini-Cinnera. V 2010 godu osnovnoi maksimum ozhidaetsya 8 oktyabrya v 22h40m UT. Radiant blizok k severnomu polyusu mira, no raspolozhen bolee vysoko do polunochi i v predrassvetnye chasy. Luna, blizkaya k novoluniyu, pozvolit pronablyudat' dazhe samye slabye meteory potoka. Drakonidy ochen' medlennye (20 km/sek), eto pomozhet otlichat' ih ot sporadicheskih, nalozhivshihsya na radiant. Podrobnee o potoke - v sentyabr'skom nomere zhurnala Nebosvod. Iz bol'shih planet mozhno nablyudat' vse. Na vechernem nebe v yuzhnyh raionah vidny Venera (vyshe 68 paralleli ona ne voshodit) i Mars. Noch'yu ryadom drug s drugom nablyudayutsya Yupiter i Uran. Neptun viden vecherom i noch'yu. Merkurii zakonchil utrennyuyu vidimost' i priblizhaetsya k soedineniyu s Solncem. Luna v svoem dvizhenii po nebesnoi sfere posetit sozvezdiya Raka, L'va, Devy i Vesov, obladaya utrennei, a posle novoluniya - vechernei vidimost'yu. Pervuyu polovinnuyu nedeli nochnoe svetilo provedet v sozvezdii L'va. Zdes' okolo polunochi 5 oktyabrya tonkii serp (F= 0,13) vstupit v soedinenie so zvezdoi Regul, odnovremenno perehodya v sozvezdie Sekstanta. 6 oktyabrya Luna budet peremeshat'sya po vtoroi polovine sozvezdiya L'va, a k vecheru etogo dnya peresechet granicu sozvezdiya Devy (bliz granicy s sozvezdiem Chashi). Utrom 7 oktyabrya samyi tonkii serp sblizitsya s Merkuriem i Saturnom, kotorye v eto vremya budut nahodit'sya v pare gradusov drug ot druga. No nablyudat' eto yavlenie ne predstavitsya vozmozhnym iz-za blizosti svetil k Solncu i polozheniya Luny nizhe ekliptiki. V fazu novoluniya Luna vstupit u granicy s sozvezdiem Vorona, a vyidya na vechernee nebo 8 oktyabrya, sblizitsya so zvezdoi Spika, opyat' zhe pri samoi maloi faze. No eto yavlenie nosit lish' teoreticheskii interes, kak i sblizhenie s Vestoi cherez neskol'ko chasov. 9 oktyabrya molodoi mesyac (F= 0,5) peresechet granicu s sozvezdiem Vesov, a v vechernie chasy 9 i 10 oktyabrya ego mozhno budet nablyudat' bliz Venery i Marsa. Usloviya takih nablyudenii budut tem luchshe, chem yuzhnee punkt nablyudeniya. Iz komet horoshie usloviya dlya nablyudenii imeet P/Tempel (10P), kotoraya dvizhetsya po sozvezdiyu Kita okolo izvestnoi zvezdy tau Cet. V treh desyatkah gradusov pravee i vyshe komety siyaet yarkii Yupiter. Kometa P/Hartley (103P) postepenno uvelichivaet yarkost', peremeshayas' po sozvezdiyu Kassiopei i Perseya. Svedeniya po drugim kometam nedeli, dostupnym lyubitel'skim instrumentam, mozhno prosmotret' na saite Seiichi 'oshida. Sredi asteroidov pervenstvo po yarkosti postepenno perehodit k Veste (7,8m), no ona nahoditsya bliz soedineniya s Solncem, i ne vidna. Poetomu samym dostupnym asteroidom, po-prezhnemu, yavlyaetsya Geba (7,9m), kotoryi dvizhetsya po sozvezdiyu Kita. Iz otnositel'no yarkih (do 8,0m fot.) dolgoperiodicheskih peremennyh zvezd (po dannym AAVSO), nablyudaemyh s territorii nashei strany, maksimuma bleska dostignut: R Del (8,3) 4 oktyabrya, S UMa (7,8) 6 oktyabrya, R And (6,9) 6 oktyabrya, R Vir (6,9) 7 oktyabrya, RR Lib (8,6) 7 oktyabrya, U Vir (8,2) 10 oktyabrya. Dopolnitel'nye svedeniya imeyutsya v Astronomicheskom kalendare na 2010 god. V knige Stasa Korotkogo Otkrytie za nedelyu opisana metodika otkrytii asteroidov i peremennyh zvezd. Yasnogo neba i uspeshnyh nablyudenii!
Solnce. Maksimal'naya vysota dnevnogo svetila nad gorizontom na shirote Moskvy sostavlyaet 28 gradusov (na seredinu nedeli). V tablice privodyatsya momenty nachala i konca grazhdanskih (Grzh.) i navigacionnyh (Nav.) sumerek, a tak zhe voshod, zahod Solnca i dolgota dnya dlya Moskvy (vremya letnee).
data Nav. Grzh. Voshod Zahod Grzh. Noch' Dol.dnya 04 06:03 06:53 07:37 18:57 19:41 20:31 11:19 05 06:05 06:55 07:39 18:55 19:39 20:29 11:15 06 06:07 06:57 07:41 18:52 19:36 20:26 11:10 07 06:09 06:59 07:43 18:49 19:34 20:24 11:06 08 06:11 07:01 07:45 18:47 19:31 20:21 11:01 09 06:13 07:03 07:47 18:44 19:29 20:18 10:57 10 06:15 07:05 07:49 18:42 19:26 20:16 10:52
Tekushie dannye o Solnce, vid ego poverhnosti na dannoe vremya vsegda imeyutsya na AstroAlert. Vidimyi diametr Solnca sostavlyaet 31'59" (na seredinu nedeli). Dnevnoe svetilo dvizhetsya po sozvezdiyu Devy.
Luna. Estestvennyi sputnik Zemli vstupaet v fazu novoluniya 7 oktyabrya. Faza on-line - na saite Naedine s kosmosom V tablice nizhe ukazany momenty voshoda, verhnei kul'minacii, zahoda, vysota verhnei kul'minacii, faza, radius i ekvatorial'nye koordinaty Luny na moment verhnei kul'minacii dlya Moskvy (vremya letnee). Ld - libraciya Luny po dolgote, Lsh - libraciya Luny po shirote, Dt - dolgota utrennego terminatora (libracii - na 00:00 dlya Moskvy).
data Vosh VK Zahod VKg. faza radius koordinaty (VK) Ld Lsh Dt 04 02:35 10:09 17:19 +45o 0,18 16'25" 09:30,3 +10o21' -3,7 4,9 215,3 05 04:08 11:02 17:34 +39o 0,09 16'33" 10:27,3 +04o14' -2,3 6,1 227,5 06 05:41 11:54 17:48 +32o 0,03 16'37" 11:24,1 -02o16' -0,6 6,8 239,6 07 07:14 12:47 18:03 +26o 0,00 16'36" 12:21,4 -08o41' 1,2 7,2 251,8 08 08:48 13:42 18:21 +20o 0,01 16'29" 13:20,0 -14o32' 3,0 7,2 264,0 09 10:21 14:38 18:44 +15o 0,04 16'18" 14:20,2 -19o24' 4,6 6,8 276,2 10 11:50 15:35 19:14 +12o 0,10 16'04" 15:21,7 -22o56' 5,8 6,0 288,4
Na etoi nedele Luna 7 oktyabrya pri faze 0,0 sblizitsya s Merkuriem i Saturnom, 9 oktyabrya pri faze 0,05 - s Veneroi, a 10 oktyabrya pri faze 0,07 - s Marsom.
Internet-zhurnal RealSky (avtor Roman Bakai) predlagaet lyubitelyam astronomii cikl eksklyuzivnyh statei o Lune.
Merkurii. Planeta peremeshaetsya v odnom napravlenii s Solncem po sozvezdiyu Devy. Merkurii postepenno sblizhaetsya s central'nym svetilom, k koncu nedeli zakanchivaya utrennyuyu vidimost'. Uglovoi diametr blizhaishei k Solncu planety priderzhivaetsya znacheniya 5 sekund dugi (faza - okolo 1,0), a blesk uvelichivaetsya do -1,3m. Rasstoyanie ot Zemli vozrastaet do 1,38 a.e.. Kosmicheskii korabl' Messendzher prodolzhaet polet k samoi bystroi planete, a v marte sleduyushego goda stanet pervym iskusstvennym sputnikom Merkuriya. Stat'ya o Merkurii imeetsya v zhurnale Nebosvod 1 za 2009 god.
Venera. Planeta obladaet vechernei vidimost'yu, no hotya elongaciya dostatochno bol'shaya, usloviya vidimosti Venery v srednih i severnyh shirotah neblagopriyatny. Planeta zahodit vmeste s Solncem ili dazhe ran'she ego (vyshe shiroty 68 gradusov vovse ne voshodit). Venera peremeshaetsya pryamym dvizheniem po sozvezdiyu Vesov, v seredine nedeli menyaya dvizhenie na popyatnoe. Blesk Vechernei Zvezdy k koncu nedelya umen'shaetsya do -4,6m. V binokl' i teleskop viden belyi serp s fazoi okolo 0,1 i uglovym diametrom, dostigayushim 52 sekund dugi. Rasstoyanie mezhdu Zemlei i Veneroi umen'shaetsya do 0,32 a.e. k koncu nedeli. Na orbite vokrug Venery obrashaetsya apparat Venera-Ekspress. Stat'ya o Venere - v zhurnale Nebosvod 2 za 2009 god.
Mars. Zagadochnaya planeta peremeshaetsya v odnom napravlenii s Solncem po sozvezdiyu Vesov. Nablyudat' Mars mozhno pri pomoshi binoklya, a luchshie usloviya vidimosti budut na yuge strany. Blesk planety v techenie nedeli priderzhivaetsya znacheniya +1,5m, a vidimyi diametr sostavlyaet okolo 4 sekund dugi. V nebol'shoi teleskop mozhno nablyudat' razmytyi krohotnyi disk bez detalei. Mars postepenno udalyaetsya ot Zemli (do 2,28 a.e. k koncu nedeli). Planetu izuchayut neskol'ko iskusstvennyh sputnikov i marsohody Spirit i Opport'yuniti. Stat'yu o Marse mozhno prochitat' v zhurnale Nebosvod 3 za 2009 god.
Yupiter. Gazovyi gigant peremeshaetsya popyatno po sozvezdiyu Ryb. Nablyudat' Yupiter mozhno vecherom i noch'yu. Idet samyi blagopriyatnyi period dlya ego nablyudenii. V nebol'shoi teleskop viden disk (razlichaetsya v samyi skromnyi binokl'), na kotorom zametny temnye polosy, rasplozhennye vdol' ekvatora. Uglovoi diametr sostavlyaet okolo 50 sekund dugi pri bleske, dostigayushim pochti -3m, a rasstoyanie do Zemli postepenno uvelichivaetsya do 4,01 a.e.. Konfiguracii (zatmeniya, pokrytiya, prohozhdeniya, soedineniya) sputnikov imeyutsya KN na oktyabr'. Planetu-gigant v nedavnem proshlom issledoval apparat Galileo. Stat'ya o Yupitere - v zhurnale Nebosvod 5 za 2009 god.
Saturn. Okol'covannaya planeta peremeshaetsya pryamym dvizheniem po sozvezdiyu Devy. Saturn nahoditsya na utrennem nebe, a otyskat' ego v luchah voshodyashego Solnca mozhno budet, nachinaya s serediny nedeli. Saturn peresek nebesnyi ekvator i nahoditsya v yuzhnom polusharii neba, kak i vse ostal'nye bol'shie planety. Blesk planety sostavlyaet +0,9m. Rasstoyanie ot Zemli do Saturna priderzhivaetsya znacheniya 10,55 a.e.. Obzornuyu stat'yu o Saturne mozhno prochitat' v zhurnale Nebosvod 6 za 2009 god. Planetu i sistemu ee sputnikov izuchaet apparat Kassini. Podrobnosti o kosmicheskih issledovaniyah i drugie novosti astronomii - v rassylke Astronomiya dlya vseh: nebesnyi kur'er, a takzhe na novostnom resurse http://www.novoteka.ru/r/ScienceAndTechnologies/Cosmos/Astronomy
Uran. Planeta (m= +5,9, d= 3,6 ugl. sek.) peremeshaetsya popyatno po sozvezdiyu Ryb, nablyudayas' vecherom i noch'yu bliz Yupitera. Poetomu otyskat' Uran ves'ma legko, primenyaya binokl' ili teleskop. Pri primenenii instrumenta s polem zreniya 2 gradusa i bolee Yupiter i Uran mozhno nablyudat' odnovremenno. Disk planety razlichim pri uvelicheniyah ot 60 krat. Rasstoyanie ot Zemli do Urana postepenno uvelichivaetsya do 19,15 a.e. Planeta issledovalas' apparatom Voyadzher-2. Stat'yu ob Urane mozhno prochitat' v zhurnale Nebosvod 7 za 2009 god .
Neptun. Planeta (m= +7,8, d= 2,3 ugl. sek.) peremeshaetsya popyatno po sozvezdiyu Kozeroga (u granicy s sozvezdiem Vodoleya) bliz zvezdy myu Cap (5m). Blagodarya etoi blizosti (menee vidimogo diametra Luny) naiti Neptun ves'ma legko. Dlya poiskov Neptuna neobhodim binokl', a chtoby rassmotret' disk, nuzhen teleskop s uvelicheniem ne menee 80 krat. Poiskovye karty samyh dalekih planet imeyutsya v KN na yanvar' 2010 goda i AK_2010 . Rasstoyanie mezhdu Zemlei i Neptunom uvelichivaetsya za nedelyu do 29,38 a.e. Planeta issledovalas' apparatom Voyadzher-2. O Neptune - v dekabr'skom nomere zhurnala Nebosvod za 2008 god.
Pluton. Karlikovaya planeta ili plutoid (+14m) nahoditsya v sozvezdii Strel'ca (v zvezdnom skoplenii M24) u granicy s sozvezdiem Zmei i Shita na rasstoyanii 32,15 a.e. ot Zemli (k koncu nedeli). Dlya vizual'nyh nablyudenii Plutona neobhodim teleskop s diametrom ob'ektiva ot 250 mm i prozrachnoe nebo. K planete napravlyaetsya apparat Novye Gorizonty. Stat'yu o Plutone i ob'ektah poyasa Koipera mozhno naiti v zhurnale Nebosvod 8 za 2009 god. Podrobnee o Solnechnoi sisteme na saite http://galspace.spb.ru
Bol'shinstvo ssylok vedut na sait Natalii Nikolaevny Gomulinoi Otkrytyi kolledzh: Astronomiya http://college.ru/astronomy/
Podrobnye svedeniya po sozvezdiyam mozhno naiti na saite http://www.astromyth.tau-site.ru/Constellations/index.htm
Efemeridy planet i nekotoryh asteroidov na seredinu nedeli
07/ 10/ 2010 00:00 dlya Moskvy (vremya letnee). Epoha 2000.0 (rasstoyanie do Luny - v radiusah Zemli).
Pryamoe vosh. Sklonenie Blesk Rasst.(a.e.) Vidimost' Vosh VK Zahod LUNA 11h 51m 38.3s -05o18'58.0" -3,7 56,370441 - 07:14 12:47 18:03 MERKURI' 12h 23m 12.9s -00o37'08.8" -1,3 1,328905 00:03 u 06:53 12:53 18:50 SATURN 12h 33m 55.1s -01o17'59.1" +0,9 10,553964 - 07:05 13:00 18:55 SOLNCE 12h 48m 58.6s -05o15'18.6" -26,0 0,999669 11:06 07:43 13:17 18:49 Vesta 13h 55m 25.1s -06o54'16.4" +7,6 3,124832 00:07 v 09:00 14:22 19:44 VENERA 14h 33m 07.4s -22o27'47.1" -4,4 0,341112 - 11:24 14:59 18:34 MARS 14h 48m 41.4s -16o34'14.2" +1,5 2,273849 00:00 v 10:56 15:16 19:35 Pallada 16h 14m 01.8s +08o39'21.3" +9,8 3,621992 03:58 v 09:46 16:40 23:34 Cerera 17h 56m 46.3s -28o23'17.8" +8,5 2,990898 01:23 v 15:46 18:23 21:00 NEPTUN 21h 53m 55.6s -13o17'29.6" +7,9 29,328701 07:29 vn 17:36 22:18 03:05 YuPITER 23h 48m 43.6s -02o57'09.5" -2,8 3,992073 10:26 vn 18:27 00:17 06:03 URAN 23h 53m 21.4s -01o34'30.4" +5,9 19,127027 10:39 vn 18:23 00:21 06:16 7 oktyabrya 2010 goda 00:00 po moskovskomu letnemu vremeni. Sblizheniya menee 20 gradusov u svetil: +01 47,9' : YuPITER - URAN +02 45,7' : MERKURI' - SATURN +05 27,4' : Solnce - SATURN +06 56,4' : VENERA - MARS +07 55,7' : MERKURI' - Solnce +08 35,3' : Vesta - Spika +09 10,5' : MERKURI' - LUNA +10 43,7' : Solnce - Spika +11 17,3' : SATURN - LUNA +14 16,4' : Solnce - LUNA +16 06,0' : SATURN - Spika +16 13,0' : MARS - Vesta +16 35,9' : Solnce - Vesta +18 01,0' : VENERA - Vesta +18 39,3' : MERKURI' - Spika +19 27,7' : Cerera2008 - Antares +19 46,1' : VENERA - Spika
Asteroidy. Na etoi nedele blesk 10m prevysyat dostupnye dlya nablyudenii asteroidy:
1 Cerera (m=9,1) - v sozvezdii Strel'ca, 4 Vesta (m=7,8) - v sozvezdii Devy, 6 Geba (m=7,8) - v sozvezdii Kita, 7 Iris (m=9,6) - v sozvezdii Bliznecov, 8 Flora (m=8,6) - v sozvezdii Vodoleya, 39 Laetitia (m=9,6) - v sozvezdii Vodoleya i 471Papagena (m=9,7) - v sozvezdii Kita Stat'ya o poyase asteroidov mezhdu orbitami Marsa i Yupitera imeetsya v zhurnale Nebosvod 4 za 2009 god.
Komety. Postepenno narashivaet blesk kometa P/Hartley (103P), kotoraya dvizhetsya po sozvezdiyu Kassiopei i Perseya. Kometa P/Tempel (10P) peremeshaetsya po sozvezdiyu Kita v treh desyatkah gradusov yugo-vostochnee Yupitera. Podrobnee o kometah i drugih nebesnyh ob'ektah na forume Starlab http://www.starlab.ru/forumdisplay.php?f=58 Na http://www.aerith.net/comet/weekly/current.html , http://severastro.narod.ru/comnew.htm ili www.taurusskystars.narod.ru/viz_comet.htm mozhno naiti svedeniya o drugih kometah. Karty vidimosti i efemeridy planet, komet i asteroidov imeyutsya v KN na oktyabr' , a takzhe v Astronomicheskom kalendare na 2010 god. Nekotorye svedeniya po nebesnym ob'ektam publikuyutsya na AstroAlert. Obzornaya stat'ya ob oblake Oorta i kometah - v zhurnale Nebosvod 9 za 2009 god. V nablyudeniyah komet pomozhet kniga Sergeya Shurpakova Komety i metody ih nablyudenii. Novosti nablyudatel'noi i obshei astronomii - na vseobshem novostnom resurse Rossiiskoi astronomicheskoi seti PLANETA ASTRONET http://vo.astronet.ru/planet
Osnovnye astronomicheskie yavleniya nedeli.
Vremya dlya yavlenii privoditsya moskovskoe (s uchetom letnego vremeni). Esli privoditsya vsemirnoe vremya (UT), to eto ukazyvaetsya v yavlenii. Drugie yavleniya mozhno prosmotret' v KN na oktyabr', a takzhe v Astronomicheskom kalendare na 2010 god. KN na predstoyashie mesyacy (do yanvarya 2011 goda) mozhno skachat' na ftp://astrokuban.info/pub/Astro/Nebosvod/. Obshii obzor neba 2010 goda na saite http://saros70.narod.ru/ i na saite Sergeya Gur'yanova . Na saite Aleksandra Kuznecova vylozhen kratkii AK na 2010 god http://astrokalend.narod.ru/gotovie_kalendari_dlya_gorodov/ dlya krupnyh gorodov. Naibolee podrobnoe opisanie nebesnyh tel i yavlenii na http://www.starlab.ru/forumdisplay.php?f=58
04 oktyabrya, 03 chasa 32 minuty - Pokrytie Lunoi (F= 0,2) zvezdy SAO 98476 (6,4m).
05 oktyabrya, utro - Luna (F= 0,11) bliz Regula.
06 oktyabrya, 17 chasov 26 minut (UT) - Pokrytie zvezdy TYC 5174-00053-1 (9,7m) asteroidom (429) Lotis.
07 oktyabrya, 22 chasa 44 minuty - Novolunie.
08 oktyabrya, 22 chasa 40 minut (UT) - Maksimum deistviya meteornogo potoka Drakonidy.
09 oktyabrya, utro - Merkurii bliz Saturna.
10 oktyabrya, vecher - Luna (F= 0,07) bliz Marsa.
Podrobnye rekomendacii k nablyudeniyam i ih rezul'taty mozhno naiti na Astroforume, DvaStrel'ca, Meteoveb, RealSky Obshie svedeniya o nebesnyh ob'ektah - na saite Znaniya-Sila i Astronomiya, Dlya nablyudatelei deep-sky budet interesen sait Naedine s kosmosom, a dlya nachinayushih - Astronomicheskie opyty Proslushat' opisanie zvezdnogo neba mozhno na http://astrocast.ru
Vid zvezdnogo neba v techenie nedeli v srednih shirotah (masshtab vida planet v teleskop soblyuden, sever vverhu):
Vid yuzhnoi i yugo-zapadnoi chasti polunochnogo neba 7 oktyabrya v gorodah na shirote Moskvy. Vo vrezke pokazan vid Yupitera, Urana i Neptuna v teleskop.
Vid vostochnoi i yugo-vostochnoi chasti neba za chas do voshoda Solnca 5 oktyabrya v gorodah na shirote Moskvy. Vo vrezke pokazan vid Merkuriya v teleskop. Ukazano polozhenie asteroida Yunona.
Vid yugo-zapadnoi i zapadnoi chasti neba na zahode Solnca 5 oktyabrya v gorodah na shirote Moskvy. Ukazano polozhenie asteroidov Vesta i Pallada.
Dlya gorodov severnee i yuzhnee Moskvy nebesnye tela budut raspolagat'sya v ukazannoe vremya, sootvetstvenno, neskol'ko nizhe i vyshe (na raznicu shirot) otnositel'no ih mest na nebosvode Moskvy. Polozheniya planet na risunkah primerno odinakovy v techenie nedeli v ukazannoe vremya.
Astronomicheskaya nedelya v formate Word (versiya dlya pechati)
Astronomicheskaya nedelya v formate pdf (versiya dlya pechati)
Istochniki: Kalendar' Nablyudatelya N10 za 2010 god, AstroKA; StarryNightBackyard 3.1 i AK 4.16 (http://astrokalend.narod.ru/), http://feraj.narod.ru (meteory) i AAVSO (peremennye zvezdy), http://saros70.narod.ru .
Publikacii s klyuchevymi slovami:
astronomicheskaya nedelya - lyubitel'skaya astronomiya - nebo - nevooruzhennym glazom
Publikacii so slovami: astronomicheskaya nedelya - lyubitel'skaya astronomiya - nebo - nevooruzhennym glazom | |
Sm. takzhe:
Vse publikacii na tu zhe temu >> |